Ik heb weer lekker door getuft vandaag. Ik heb eerst een uitstapje gemaakt naar Gjendesheim, een groot hotel dat ook startpunt is voor meerdaagse wandeltochten in Jotunheimen. Jammer genoeg was het er druk met toeristen, ik ben er niet lang gebleven. Mijn tocht voerde over hoogvlakten en door skigebieden. Mijn trekker rijdt ongeveer 1 liter op 3 kilometer. Ik verstook dus nogal wat diesel. Het is onzeker hoe deze reis pakweg tien jaar later zou verlopen. Zou er dan nog wel diesel zijn?
Denk je aan olielanden, denk je aan het Midden-Oosten, aan sjeiks met hun superjachten. Maar sinds de jaren ‘90 is Noorwegen een van de grootste olieproducerende landen ter wereld.
In Nederland zorgden de vondst van de gasbellen in Slochteren voor een enorme opleving in onze economie. Onze overheid besteedde de gasinkomsten linea recta in de inrichting van Nederland: snelwegen werden aangelegd, woonwijken gebouwd.
Noorwegen pakt dat anders aan. De staat stopt alle inkomsten in een fonds dat nu het best gevulde fonds ter wereld is. Het omvat 1300 miljard euro (oeh, hoe was het ook alweer? 1000 miljard is een biljoen!) Even rekenen: er zijn een kleine 5,5 miljoen Noren, dus iedere Noor heeft op papier zo’n 220.000 euro op zich wachten als appeltje voor de dorst zodra de olievoorraden uitgeput zijn. Het fonds belegt succesvol maar kiest voor groene energiebronnen, duurzaamheid, gaat bewust om met investeringen die de oorlog in Oekraïne raken en moedigt vrouwenquota in besturen aan. Slechts 3% van het fonds vloeit jaarlijks in de rijksbegroting.
Wie denkt dat door die hoeveelheid olie net als in Amerika immens vervuilende vrachtwagens rondrijden en de bussen en auto’s hun motor draaiende houden ook als ze een uur geparkeerd zijn, heeft het mis.
De opkomst van de elektrische auto in Noorwegen is gigantisch. Dat zie je gewoon op de weg. Nu is meer dan 90% van de auto’s die verkocht worden elektrisch aangedreven. Het streven is zelfs dat dit jaar nog de laatste benzineauto op de markt komt en dat er over tien jaar geen diesel of benzine meer te koop is in de tankstations!
Op de fjorden varen elektrische ferry’s, de stadsbussen zijn elektrisch aangedreven. En als ze niet elektrisch zijn, rijden ze op bio-gas of -diesel of waterstof. Noorwegen loopt voorop met de groene transitie en ecologische maatregelen.
Maar het groene imago van Noorwegen kent dus een keerzijde: de gigantische olieproductie wordt niet op korte termijn afgebouwd. Noorwegen zal nog lang olie exporteren ook als het land zelf daar al lang niet meer van afhankelijk is. De Noren leven in die zin in een enorme spagaat.
